Historia matką zabytków

Jeżeli ktoś wybiera się na zwiedzanie danego miasta w Polsce, to zapewne pomyśli, że im miejscowość starsza tym więcej w niej jest zabytków, które można zwiedzić. Ta dedukcja jest w gruncie rzeczy bardzo słuszna. Oczywiście, istnieją miejscowości w Polsce, które uległy znacznemu zniszczeniu, czy to w wyniku II wojny światowej czy też poprzez wieki pożarów, klęsk żywiołowych czy innych zjawisk. Jarosław, nasze niewątpliwie piękne, podkarpackie miasto posiada zarówno bogatą historię jak i miało to szczęście, że do dzisiejszych czasów zachowało się wiele zabytków, które warto zobaczyć. Jarosław istniał najpierw jako gród, potem jako ważny ośrodek polityczno-wojskowy od XIV wieku, a prawa miejskie uzyskał w 1443 roku. Do naszego miasta każdy może przyjechać, a nawet podróż z bardzo dalekiego miejsca, niewątpliwie się opłaci. Dziś chcemy podpowiedzieć, jakie miejsca w Jarosławiu z całą pewnością przypadną naszym gościom do gustu.

Nie możesz przegapić tych zabytków

Każdy turysta preferuje nieco inną formę zwiedzania. Niektórzy zaczynają od zabytków, które można by określić mianem przestrzeni zamkniętej. Mowa tu budynkach, ale też różnego rodzaju korytarzach czy grotach. Inni zaś wolą swoją wakacyjną przygodę rozpocząć od zwiedzania na świeżym powietrzu. W tym artykule chcemy pokazać, gdzie w Jarosławiu znajdują się zabytki zarówno o przestrzeni zamkniętej jak i otwartej. Zaczniemy od tych pierwszych.

Podziemne Przejście Turystyczne

Zaczynamy od czegoś, co jest jedną z najnowocześniejszych, jeśli nie najnowocześniejszą atrakcją w naszym regionie. Mowa tu o Podziemnym Przejściu Turystycznym. Przejście to pozwala nam poznać historię Jarosławia i regionu z perspektywy miejscowej ludności. Każdy, kto zdecyduje się na odwiedzenie tego miejsca będzie miał niepowtarzalną okazję poznać pracę, rzemiosło i obyczaje ludzi, sięgnąwszy nawet do XVI wieku. Atrakcja zawiera w sobie zarówno opowieść historyczną jak i możliwość doświadczenia na własnej skórze tego, czym zajmowali się nasi przodkowie. W Podziemnym Przejściu Turystycznym możemy oglądać 11 wystaw. Tutaj każdy może podziwiać ekspozycje: gastronomiczną, ceramiczną, tematyczną o wydarzeniu nawiązującym do akcji ratunkowej Starego Miasta, handlową, paleontologiczną, archeologiczną czy myśliwską. Na wystawie znajduje się także makieta Starego Miasta Jarosławia.

Każdy, kto skorzysta z Przejścia, nie będzie mógł tylko patrzeć na wystawy. Tutaj również zmysły pobudzają efekty świetlne oraz dźwiękowe. Niewątpliwie to wszystko bardzo ożywia opowieść historyczną. Dzięki temu historią miasta Jarosławia mogą także w dużym stopniu zainteresować się dzieci oraz młodzież. Nie brakuje także pokazów multimedialnych. Jednakże jedną z największych atrakcji jest możliwość samodzielnego ulepienia garnków z gliny, można wybrać się też w średniowieczny rejs, albo przebrać się w strój z XVII wieku. Bilety można kupić w Centrum Informacji Turystyczno-Kulturalnej oraz w Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu. Podziemne Przejście Turystyczne rozciąga się pod kamienicami pod adresem Rynek 4, 5 oraz 6.

Kamienica Orsettich

Ten zabytek jest niewątpliwie jednym z najważniejszych symboli historycznych miasta. W jego murach renesansowy styl przetrwał do naszych czasów, a sama kamienica przypomina o czasach, w których Jarosław osiągnął szczyt swojego rozwoju. Zanim jednak udanym się na zwiedzanie wnętrza kamienicy, warto poznać nieco jej historię. Właścicielem kamienicy był Gugilemo Orsetti, kupiec, pochodzący z Włoch, który w Rzeczypospolitej Obojga Narodów zajmował się różnymi dziedzinami handlu. Na co dzień mieszkał on w Krakowie, jednakże miał siedziby w różnych miastach, w których prowadził interesy – m.in. właśnie w Jarosławiu, ale też w Poznaniu, Gdańsku, Lublinie, Warszawie i we Lwowie.

W kamienicy mieści się siedziba Muzeum w Jarosławiu. Budynek jest dość duży, więc każdy turysta, który zdecyduje się odwiedzić kamienicę Orsettich, powinien przygotować się na długie zwiedzanie. Zobaczyć tutaj można ekspozycje, związane z codziennym życiem jarosławskich mieszczan w XVI oraz XVII wieku. Znajdują się tutaj również wystawy rzemiosła, wystawy wojskowe oraz związane ze szkolnictwem. Podziwiać także możemy portrety znanych jarosławian. Nie brakuje także innych dzieł malarstwa, np. pejzaży oraz krajobrazów miasta. Na wielką uwagę zasługuje Wielka Izba. Co tutaj znajdziemy? Otóż, całą gamę zabytków z XVI oraz XVII wieku. Oryginalne szafy gdańskie, meble renesansowe, wykonane we włoskich miastach, dzieła sztuki mistrzów italskich oraz flamandzkich, ogromna rzeźba Madonny z Dzieciątkiem oraz wiele, wiele innych.

Kolegiata pod wezwaniem Bożego Ciała

Słynna kolegiata jarosławska to kolejny zabytek, który stał się symbolem historycznej świetności naszego miasta. Świątynia ta została wybudowana przez jezuitów w II połowie XVII wieku. Dziś kościół ten wznosi się dumnie i z daleka przyciąga do siebie turystów, ale w jego długiej historii nie brakowało momentów smutnych czy nawet tragicznych. Zdarzały się bowiem opłakane w skutkach pożary, a także miały miejsce inne zjawiska, które, niestety przyczyniły się do zniszczeń kolegiaty. Na szczęście nigdy kościół nie uległ takim zniszczeniom, których nie można by było naprawić. Dzięki temu współcześnie możemy zwiedzać ten zabytek.

Wnętrze kolegiaty bogate jest w prawdziwe skarby, które na pewno ucieszą oko nie tylko wytrawnego znawcy historii ale też estety. Już na samym wejściu powitają nas ogromne, rzeźbione Drzwi Tysiąclecia. Zobaczyć także możemy figury przedstawiające świętych Janów – świątynia miała niegdyś świętych Janów za patronów. Na podziw na pewno także zasługuje zabytkowa polichromia. Każdy powinien także zwrócić uwagę na pokaźne dzieło sztuki malarskiej, którym jest obraz Matki Boskiej Śnieżnej Królowej Rodzin.

Jarosławski ratusz

Ratusz w Jarosławiu to miejsce, którego po prostu nie można pominąć, kiedy przyjeżdża się w te strony. Początkowo był to budynek drewniany, z czasem przybrał swoją murowaną formę. Ratusz jest świadectwem tego, jak zmieniał się styl architektoniczny preferowany przez również zmieniające się na przestrzeni wieków władze miasta. Począwszy od renesansu, poprzez barok i klasycyzm na stylu eklektycznym kończąc. Swoje wpływy zaznaczyli tutaj również Austriacy w okresie zaborów.

Na ratuszu możemy podziwiać rzeźbienia w stylu neogotyckim. Wnętrze natomiast przypomni nam o tym, jaka moda panowała w wieku XIX. Na sporą uwagę na pewno zasługuje ciężki, austriacki zegar, który nieprzerwanie odmierza czas od 1896 roku. Oczywiście, taki zegar wymaga nakręcania, co nie jest łatwą sztuką. Ciężarki, potrzebne do odmierzania sekund, minut oraz godzin ważą po kilkadziesiąt kilogramów każdy. Aby wejść na szczyt wieży ratuszowej, by móc podziwiać mechanizm zegara należy najpierw pokonać 118 schodów.

Cerkiew pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego

Jarosław zawsze był miastem, gdzie mieszkało wielu przedstawicieli różnych wyznań. Także Kościół greckokatolicki potrzebował tutaj swojej świątyni. Dlatego też w XVII wieku wybudowano tutaj cerkiew. Służyła ona grekokatolikom przez lata, a na początku XX wieku została dodatkowo rozbudowana. Niestety, po II wojnie światowej społeczność greckokatolicka praktycznie zniknęła z Jarosławia. W związku z tym kościół zaczął służyć jako świątynia rzymskokatolicka. W 1987 roku parafia greckokatolicka powróciła do Jarosławia, a jej siedziba znajduje się obecnie w Cerkwi Przemienienia Pańskiego.

Początki historii Cerkwi Przemienienia Pańskiego sięgają 1717 roku. W środku tego obiektu sakralnego możemy oglądać piękną ikonę Matki Boskiej. Oprócz tego znajduje się tu również Brama Miłosierdzia. Cerkiew jest miejscem bardzo bogatym, jeżeli chodzi o różne elementy sakralne oraz artystyczne, które przez bardzo wiele lat służyły wiernym. Warto to miejsce odwiedzić, gdyż cerkiew również stanowi nierozerwalną część historii naszego miasta.

Co jeszcze warto zwiedzić w Jarosławiu?

W naszym mieście nie brakuje również takich zabytków, które znajdują się w ramach przestrzeni otwartej lub półotwartej. Dzięki temu każdy turysta może spędzić czas na zwiedzaniu – przynajmniej częściowo – na świeżym powietrzu. Rzeczą oczywistą jest to, że w takim układzie należy pamiętać o tym, iż takie zwiedzanie jest najlepsze przy dobrych warunkach pogodowych. Jednakże najważniejsze jest to, że takich miejsc w Jarosławiu nie brakuje, o czym teraz sobie co nieco powiemy.

Stary Cmentarz w Jarosławiu

Stary Cmentarz w Jarosławiu został otwarty w 1784 roku. Co ciekawe, jest to jeden z najstarszych cmentarzy, powstały poza murami miasta w całej Europie. Nasz cmentarz jest starszy nawet od Powązek w Warszawie. Nekropolia powstała w wyniku edyktu cesarza Józefa II, według którego nie można było chować zmarłych w obrębie miasta. Niestety, jeżeli ktoś spodziewa się zobaczyć jakiś grób, pochodzący jeszcze z XVIII wieku, to się zawiedzie. Najstarsze mogiły pochodzą z połowy XIX wieku.

Jednakże nie oznacza to, że Stary Cmentarz nie jest warty zobaczenia. Wręcz przeciwnie. Przypadnie on do gustu zwłaszcza miłośnikom sztuki nagrobnej. Możemy tu bowiem zobaczyć naprawdę bardzo różne style nagrobków i mogił. Prześledzić możemy jak zmieniało się to na przestrzeni 200 lat. Na uwagę zasługuje również Kaplica Cmentarna, pochodząca z 1832 roku.

Ulica Grodzka

Ulica Grodzka w Jarosławiu, to miejsce, którym możemy przechadzać się godzinami, ale nie tylko. Kiedyś była to główna ulica miasta. Kto wie, może pierwotnie przebiegała przez centrum nieistniejącego już od dawna grodu? Nazwa mogłaby na to wskazywać. Jakby jednak nie było, to współcześnie w kamienicach na tej ulicy każdy turysta może podziwiać wiele zabytków oraz wystaw.

W jednej z kamienic zobaczymy polichromię z XVII wieku. Są to sporych rozmiarów medaliony, a każdy z nich przedstawia jednego z ewangelistów. W innej kamienicy czeka na nas zegar słoneczny. Zabytek ten na pewno zrobi ogromne wrażenie. Elewacja kolejnej kamienicy to w rzeczywistości renesansowa arabeska. Na ulicy Grodzkiej znajduje się także jeden z najbardziej niesamowitych zabytków. Mowa tu o najmniejszej kamieniczce w Polsce, która posiada długość 2,5 m.